Ealgabivddus čuoigga
Skábmamánu loahpas Ohcejogas álgá skábma, oanehaš beaivvi áigge meahccebivdis lea hoahppu. Ohcejohkalaš Jarmo ”Jame” Helander čuoigala bivdui jo árraiđit.
Helander lea bivdán ealggaid njáhkamiin moaddelot jagi.
–Dábálaččat bivddán okto, muhto lihkostuvvá dat maiddái moatti bivdi joavkkuin. Dalle buohkat fertejit dovdat eatnamiid bures. Ealggat bissot oalle olu seammá guovlluin, legiin ja skurččuid vilttiin jagi áiggis fuolatkeahttá. Gánneha mannat alla báikái várdát. Lean áican ealgga juobe moatti kilomehtera duohken.
Guovllu lahkonit biegga vuolábealde dahje siiddus. Jus varas luodda gávdno de galgá vihkkehallat ealgga vejolaš báikki, ja garvit guovllu dan mielde. –Fertet oaidnit ealgga, ovdalgo dat oaidná du, Helander muittuha.
–Njáhkanmátki sáhttá leat máŋggaid kilomehteriid ovdalge beassá báhčádahkii. Gánneha válljet njáhkama nu, ahte bisot suojis. Jus jalgadasas galgá ovdánit, de dalle mannat njuolga ealgga guvlui, go ealga áicá doares lihkadeami.
Helander garvá buot joavdelas jienaid, son garvá jeakkis lean jieŋa, man biegga lea bosson muohttaga eret. –Sabetvuođuin šaddá garra jietna jieŋa alde. Njáhkama gánneha gaskkas plánet.
Helander máinnaša ovtta dehálaš dáiddu: –Jalges eatnamis mátkegaskka árvvoštallan lea váttis. Báhčádat galgá lea govttolaš.
Almmut alddát
Helander deattuha oktavuođa doallama dehálašvuođa, go juohke sajis telefovdna ii gullo. –Ruoktot gánneha almmuhit, jus bivdu ádjána. Njágadettiin diimmu čuovvun sáhttá vajálduvvat.
Guovllu sierraiešvuođat
Ohcejohka ja Deanuleahki leat ealggaid dálvádanbáikkit. Oassái Norggas boahtán ealggain leat fásta johtingeinnodagat ja vierut. –Álgodálvve ealggat lihkadit maiddái rabas duoddaris ja reatkkáid luhtte. Dálvvi ovdánettiin ealggat johtet johkalegiide ja vilttiide, gos dat bissot smávva guovllus.
Ohcejogas sáhttá leat gaskamearálaččat muohta unnit go eará guovllus Lappis, muhto dálvvit leat guhkit ja galbmasat. Dilit eandalii misiide ja nuorra ealggaide leat váddásat. Ealgadávjodagat leat vuollegut eará Suoma ektui.
Bivdu dáhpáhuvvá smávva joavkkuin, juobe okto. –Dávjá bivdojuvvo eallinguimmežiin ja bearrašiin, Helander smiehtada.
Álo ealga ii leat leamašan Ohcejogas dábálaš bivdoealli. Helander mielde vel 80-logus ealgga oaidnin lei measta hárvenaš. –Ealganálli lea lassánan ja jáhkán, ahte ealgabivddu mielde maiddái njáhkankultuvrrage seailu. Guovllut leat njáhkamii heivvolaččat, Helander vihkkehallá.
Njáhkankultuvrra lea eanáš Davvi-Suomas.
Oma riista -dieđuid mielde measta 90 proseantta ”vuohttin almmá vuordinbivddu” -meahcástanhámiin dáhpáhuvvá Lappis ja eandalii Davvi-Sámis